Opbrengst kweekbloed verhogen

Patiënten die chronisch rode bloedceltransfusies nodig hebben lopen kans op een afweerreactie tegen donorbloed. Voor hen ontwikkelen we bij Sanquin kweekbloed op maat. Rode bloedcellen kunnen we onder andere kweken uit stamcellen, die we uit bloed isoleren. Tijdens haar promotieonderzoek onderzocht Esther Heideveld hoe we de opbrengst van kweekbloed kunnen verhogen. Esther:

"In het lichaam is het beenmerg de plek waar rode bloedcellen gemaakt worden. Bepaalde immuuncellen, de macrofagen, zijn daar heel belangrijk voor het ontwikkeltraject van stamcel tot rode bloedcel. Hun rol is vooral verzorgend. Een rol van de macrofaag is bijvoorbeeld het “opeten” of fagocyteren van de celkern, die uitgescheiden wordt voordat de rode bloedcel de bloedbaan in wordt gestuurd.

Macrofagen

Macrofagen zouden ook nodig kunnen zijn voor het efficiënt produceren van kweekbloed. Ik heb namelijk gevonden dat de voorlopercellen van macrofagen, de monocyten, die in het bloed voorkomen, onder invloed van het synthetische hormoon dexamethason uitrijpen tot macrofagen die veel dezelfde kenmerken hebben als hun tegenhanger in het beenmerg. Verder hebben we gevonden dat de opbrengst van rode bloedcellen groter wordt als we de stamcellen samen kweken met deze macrofagen.

We hebben nu een model dat de associatie van rode bloedcel-voorlopercellen en de verzorgende macrofagen in beenmerg zo goed mogelijk nabootst. Hiermee kunnen we het produceren van kweekbloed verder optimaliseren om in de toekomst voldoende rode bloedcellen te kweken voor transfusies."

Esther Heideveld deed onderzoek bij de afdeling Hematopoiese van Sanquin Research bij Emile van den Akker en Marieke von Lindern. Promotie: 25 mei 2018. Promotor: Ellen van der Schoot